تحلیل بنیادی شركت نفت پاسارگاد
معرفی
طبق قانون بودجه سال ۱۳۸۱، دولت مجبور به واگذاری بخشی از داراییهای خود در پی جبران بدهی به سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشتگی کشور بوه است. به همین علت مالکیت کارخانه های قیرسازی شرکت های پالایش نفت شیراز، بندرعباس، اصفهان، تبریز، تهران، آبادان و شازند اراک را به نسبت ۴۶٫۵ و ۵۳٫۵ درصد به ترتیب به صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی واگذار کرد. برای اداره این واحدهای قیرسازی تصمیم گرفته شد شرکتی به نام نفت پاسارگاد تاسیس شود. این شرکت در سال ۸۶ آغاز به کار کرد و و از سال ۹۱ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد.
ترکیب سهامداران:
ماهیت کسب و کار
ظرفیت اسمی قیرسازی این شرکت ها بر اساس پروانه بهره برداری سه میلیون و هشتصد هزار تن است اما ظرفیت عملی آن حدود ۱ میلیون و هفتصد هزار تن گزارش شده است. مقدار تولید شرکت در سال های ۹۷ و ۹۸ به ترتیب با ۶۵ و ۷۵ درصد ظرفیت ( بر اساس ظرفیت عملی ) بوده است. علت اصلی این است که تولید و فروش قیر بسیار منوط به بودجه عمرانی کشور در طی آن سال میباشد. به طوری که هر چه بودجه عمرانی کمتر باشد تولید پایین‌تری انتظار می‌رود. فروش داخلی شرکت نیز بیشتر به شرکت های زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی است به همین خاطر حجم مطالبات شرکت از دولت بالاست ( ۴۰% دارایی بر اساس آخرین صورت مالی )
آمار تولید و فروش
تولید
تولید شرکت در شش ماه ابتدای سال جاری ۵۲۲ هزار تن قیر بوده است. پیشبینی میشود تا پایان سال مقدار تولید شرکت به ۱۱۷۲ هزار تن برسد.
فروش
در شش ماه ابتدای سال جاری مقدار فروش شرکت ۵۲۱ هزار تن بوده است. پیشبینی میشود تا پایان سال حجم فروش شرکت به ۱۱۷۱ هزار تن افزایش یابد. لازم به ذکر است ۲۹% قیر تولید شده در داخل به فروش می‌رسد و مابقی صادر میشود.
درآمد عملیاتی
در شش ماه ابتدای سال مالی جاری ، فروش شرکت ۱۵۵۷ میلیارد تومان بوده است. پیشبینی میشود در پایان سال مالی فروش شرکت به ۵۰۶۲ میلیارد تومان افزایش یابد.
بهای تمام شده
۹۳% بهای تمام شده مربوط به مواد مستقیم میباشد. ۹۹% مواد مستقیم نیز سهم وکیوم باتوم میباشد. در واقع تغییرات جزیی در نرخ مصرف وکیوم باتوم حاشیه سود شرکت را بسیار تحت تاثیر قرار میدهد.
نکاتی پیرامون نرخ فروش قیر و نرخ وکیوم باتوم:
شرکت در حالی در سال مالی ۹۸، ۱۰۵ تومان سود گزارش کرد که در فصل چهارم ۲٫۵ تومان زیان به ازای هر سهم شناسایی شد. در واقع سود نه ماه ابتدای سال ۹۸، ۱۰۸ تومان گزارش شد. از جمله دلیل زیان ده شدن در این فصل، شناسایی کاهش ارزش موجودی ها به میزان ۴۵ میلیارد تومان و هزینه مطالبات مشکوک الوصول به اندازه ۳ میلیارد تومان بود. حاشیه سود ناخالص در فصل چهارم ۶% بود.
در فصل اول سال ۹۹، شرکت ۱۳٫۵ تومان به ازای هر سهم زیان شناسایی کرد. علت امر در اینجا اما کاهش شدید نرخ قیر به علت کاهش قیمت نفت بود. به عبارت دیگر نرخ های قیر به عنوان محصول نهایی و وکیوم باتوم به عنوان ماده اولیه به ترتیب، ۲۱% و ۱۱% کاهش پیدا کرد. در واقع کاهش نرخ محصولات بیشتر از کاهش نرخ مواد اولیه بود. حاشیه سود ناخالص در این فصل -۱۵% بوده.
شرکت در فصل دوم سال ۹۹، ۴۰ تومان به ازای هر سهم سود گزارش کرد. و حاشیه سود ناخالص شرکت به ۸% رسید. در این فصل نرخ های قیر و وکیوم باتوم به ترتیب ۶۸% و ۴۶% رشد کردند. در واقع در این فصل افزایش نرخ قیر بسیار محسوس تر از افزایش نرخ ماده اولیه بود.
می‌توان گفت مهم ترین عامل در سود آوری و حاشیه سود شرکت مارجین نرخ وکیوم باتوم مصرفی و نرخ قیر فروش رفته میباشد. متوسط نسبت نرخ وکیوم باتوم به نرخ قیر فروش رفته در چهارسال اخیر ۱٫۱۷ بوده است. در نه ماه ابتدای سال جاری این نرخ ۱٫۰۹ بوده است.
قیمت وکیوم باتوم بر اساس فرمولی متشکل از قیمت جهانی فیول ۳۸۰ و نرخ دلار میباشد. بر اساس دیتای تاریخی از سال ۹۷، ضریب همبستگی بین وکیوم باتوم و نرخ جهانی نفت ۸۰% است. می‌توان گفت با نرخ ۵۰ دلاری نفت نرخ دلاری وکیوم باتوم بین ۲۰۰-۲۰۵ دلار برآورد میگردد. نکته قابل توجه این است که با توجه به شرایط خاص کشور و تحریم های موجود این متغیرها و روش قیمت گذاری در حال حاضر هیچ کاربردی ندارند و اعمال آن در تعیین قیمت وکیوم باتوم تحویلی به قیرسازان پشتوانه منطقی و مبتنی بر شرایط اقتصادی در کشور را ندارد. محسن ورزشکار عضو هیئت مدیره قیر ایران میگوید: علی رغم اینکه قیمت خوراک پالایشگاه‌ها اصلاح شد آنها همچنان قیمت وکیوم باتوم را با قیمت‌های جهانی و براساس نشریه پلتس برای داخل کشور قیمت‌گذاری می‌کنند که خیلی بالاتر از قیمت واقعی شرایط تحریمی است.
تغییرات قیمتی وکیوم باتوم و قیر
نسبت نرخ قیر به وکیوم باتوم در چهار سال گذشته و ارتباط آن با حاشیه سود شرکت
تغییرات نرخ وکیوم باتوم و نرخ قیر در چهارفصل گذشته
مفروضات تحلیل
صورت سود و زیان
با توجه فوق سود هر سهم برای سال‌های مالی ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۶۶ و ۲۷۰ تومان برآورد میگردد.
تحلیل حساسیت
بیشترین حساسیت سود شرکت به نرخ دلار و نسبت نرخ قیر به نرخ وکیوم باتوم میباشد. به طوری که تغییرات اندیک در این اختلاف، سودآوری شرکت را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.
