بسمه تعالی

دستورالعمل رعايت مقررات مبارزه با پولشويي در

خدمات الکترونیک بازار سرمایه

 به منظور مبارزه با پولشويي و جلوگيري از تامين مالي تروريسم و نيز فراهم‌ آوردن تمهيدات لازم براي اجراي فصل دوم آئين‌نامه اجرائي قانون مبارزه با پولشویي موضوع تصویب نامه شماره ۱۸۱۴۳۴/ت ۴۳۱۸۲ ک مورخ ۱۴/۹/۱۳۸۸ وزیران عضو کارگروه تصویب آئین نامه های مربوط به قانون مبارزه با پولشویی، «دستورالعمل رعايت مقررات مبارزه با پولشويي در خدمات الکترونیک بازار سرمایه» به شرح زیر  ابلاغ می­شود:

ماده ۱: علاوه بر تعاریف مندرج در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شوراي اسلامي، اصطلاحات و عبارات ديگر به کار رفته در این دستورالعمل به شرح زیر تعريف

می­شوند:

• قانون: قانون مبارزه با پولشويي مصوب ۲/۱۱/۱۳۸۶؛
• آیین نامه: آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی مصوب ۱۴/۰۹/۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن.
• سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار.
• شورا: شورای عالی مبارزه با پولشویی.
• اشخاص تحت نظارت: بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، کانون‌ها، شرکت‌ سپرده‌گذاری مرکزی و تسویة وجوه اوراق بهادار و نهادهای مالی موضوع قانون بازار اوراق بهادار که مجوز تأسیس یا فعالیت خود را از شورای عالی بورس و اوراق بهادار یا سازمان دریافت نموده و تحت نظارت سازمان فعالیت می‌کنند.

تبصره: ناشران اوراق بهادار در ارايه هرگونه خدمات مربوط به اوراق بهادار برای مشتریان جزء اشخاص تحت نظارت محسوب می‌شوند.

• موسسه اعتباري:  بانكـها (اعـم از بانك­هاي ايـراني و شعب و نماينـدگي بانكهاي خارجي مستقر در جمهـوري اسـلامي ايران)، موسـسات اعـتـباري غير بانـكي، تعـاونـي­هاي اعتـبار و صنـدوق­هاي قرض­الحسنه كه با مجوز بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران فعاليت دارند.
• واحد اطلاعات مالی: واحدي ملي، متمرکز و مستقل که مسئوليت دريافت، تجزيه و تحليل و ارجاع گزارش­هاي معاملات مـشکوک به مراجع ذي­ربط را به عهده دارد (به شرح مـذکور در مـاده ۳۸ آییـن­نامه).
• واحد مبارزه با پولشويی سازمان: واحدي است مستقر در سازمان که به عنوان متولی مبارزه با پولشویی، عهده­دار تكاليف مقرر در مواد ۱۸ و ۱۹ آيين­نامه مي­باشد.
• مشتری: شخصي كه براي دريافت خدمات موضوع فعاليت يكي از اشخاص تحت نظارت، به وي مراجعه مي­نمايد.
• شناسایی مشتری: شناخت و تایید هویت مشتری با استـفاده از منابع اطـلاعاتی، مستندات و داده­هـای مستـقل، مـعتـبـر و قـابـل اتـکا. شـناسایـی مـشتـری بـه دو گـروه از اقـدامـات- شامل«شـناسایی اولیه» و «شناسایی کامل» تقسیم می­شود:

۱-۱۰-۱-  شناسایی اولیه: تطبیق و ثبت مشخصات اظهار شده توسط مشتری با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط نماینده یا وکیل، علاوه بر ثبت مشخصات وکیل یا نماینده، ثبت مشخصات اصیل.

۱-۱۰-۲-  شناسایی کامل: شناسایی دقیق مشتری به هنگام ارایه خدمات پایه به شرح مذکور در دستورالعمل شناسايي مشتريان در بازار سرمايه.

• ابزار شناسایی: عبارت است از شناسه­ای اطلاعاتي به­ صورت الکترونیکی، فیزیکی یا ترکیبی از هر دو که با استفاده از آن مشتری می­تواند نسبت به اخذ خدمات الکترونیکی از درگاه­های غیرحضوری اقدام نماید.
• ابزار پذیرش: عبارت است از دستگاه فیزیکی یا سامانه الکترونیکی که می­توان با استفاده از یک یا چند نوع ابزار شناسایی نسبت به انجام عملیات و اخذ خدمات اقدام نمود. از قبیل درگاه های اینترنتی و نظایر آن.
• مراجعه حضوری: عبارت است از مراجعه ارباب رجوع به اشخاص تحت نظارت و مراوده با نیروی انسانی برای اخذ خدمات.
• مراجعه غیر حضوری: عبارت است از مراجعه ارباب رجوع به انواع ابزارهای پذیرش و اخذ خدمات به واسطه ابزار شناسایی و بدون مراوده با نیروی انسانی اشخاص تحت نظارت.
• خدمات الکترونیکی: امکانی است که طی آن ارايه خدمات به مشتری از طریق زیرساخت­های الکترونیکی به صورت مراجعه غیرحضوری انجام می­شود.

ماده ۲:  صدور هرگونه ابزار شناسايي بايد پس از شناسايي كامل مشتري و ثبت تطبيقي مشخصات هويتي با مشخصات ابزار شناسايي صورت پذيرد.

ماده ۳: به منظور دریافت ابزارهاي شناسايي، حضور مشتری و شناسایی اولیه وی ضرورت دارد.

ماده ۴: در صورت دریافت ابزار شناسایی توسط نماینده مشتری لازم است شخص نماینده، مورد شناسایی کامل قرار گیرد در صورتی که نماینده قبلاً شناسایی کامل شـده باشـد شناسایی اولیه وی کفـایت می­کند.

تبصره: نمایندگی قراردادی تنها با ارايه وکالت نامه رسمی معتبر خواهد بود.

ماده ۵: تطبيق هويت مشتري با اقلام اطلاعاتي شناسايي مشتري در مراجعات غيرحضوري از طريق ابزارهاي شناسايي صورت مي‌پذيرد.

ماده ۶: شناسايي مشتری به صورت الكترونيكي و با استفاده از گواهي‌هاي امضاي ديجيتال و يا سایر ابزارهای شناسایی مورد تأیید سازمان براي شناسايي اوليه و يا ارسال اسناد و مدارك لازم براي شناسايي كامل بلامانع است.

ماده ۷: مسئولیت استفاده و حفاظت از ابزارهای شناسایی صرفا به عهده مشتری است و باید تعهد دهد که هيچ شخصي غير از وي، از ابزار شناسايي استفاده نخواهد کرد و در صورت بروز تخلف علاوه بر توقف ارايه خدمات، مطابق قوانین و مقررات با وی برخورد خواهد شد.

ماده ۸:  به منظور حصول اطمینان از اینکه مشتری خود از خدمات الکترونیکی ارايه شده استفاده می­نماید، اشخاص تحت نظارت باید رویه­های قابل اتکایی را براي شناسایی مشتری در معاملات الکترونیکی اتخاذ نموده و در صورت مشاهده هرگونه موارد مشکوک باید ضمن گزارش موضوع به واحد مبارزه با پولشویی سازمان نسبت به شناسایی و احراز هویت حضوریِ مجددِ مشتری اقدام نمایند. در چنین مواقعی لازم است موضوع از طریق واحد مبارزه با پولشويی سازمان به عنوان معامله مشکوک به پولشویی به واحد اطلاعات مالی گزارش شود.

ماده ۹ : واريز وجوه در خدمات الکترونیکی، منحصراً از طريق حساب معرفي شدة  مشتری نزد يكي از مؤسسات اعتباري امكان‌پذير است.

ماده ۱۰:  سامانه الکترونیکی مورد استفاده براي انجام معاملات و ارايه خدمات الکترونیکی، باید امکان ثبت، نگهداری و تهیه گزارش از سابقه تمامی عملیات مشتریان را داشته باشد و آن را در اختیار سازمان قرار دهد.

ماده ۱۱: لازم است اسناد و اطلاعات تراکنش­های الکترونیکی  برابر ضوابط مذکور در “دستورالعمل نگهداری و امحاء اسناد در بازار سرمایه در حوزه مبارزه با پولشويي” مصوب شورا نگهداري شود و تخـلف از آن مشـمول مجازات­هاي مقرر در قانون مي­باشد.

اين دستورالعمل در ۱۱  ماده و ۲ تبصره در دهمین جلسه شورای عالی مبارزه با پولشویی مورخ ۱۹/۷/۱۳۹۰ به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجراست.