آیا اوپک بالاخره گوش به فرمان جو بایدن می‌شود؟
آیا اوپک بالاخره گوش به فرمان جو بایدن می‌شود؟
آیا اوپک بالاخره گوش به فرمان جو بایدن می‌شود؟
به گزارش روابط عمومی کارگزاری کارآمد، اوپک یا سازمان کشورهای صادرکننده نفت،که گاها به عنوان بانک مرکزی بازار نفت شناخته می‌شود، هر ماه اعضا و متحدان آن که متشکل از 23 کشور و صاحب حدود 40 درصد ظرفیت بازار نفت است، جلسه‌ای تشکیل می‌دهند تا در مورد سیاست‌های تولید نفت به تبادل نظر بپردازند.
هدف اصلی این جلسات عموما حفظ سطوح قیمتی نفت بطور پایدار است.
اما همانطور که همیشه میان بانک‌های مرکزی و دولت‌ها بر سر سرعت افزایش یا کاهش نرخ بهره، بحث و جدل برقرار هست، این موضوع نیز میان اعضای اوپک و اوپک پلاس همیشه مورد مناقشه بوده است.
جلسه اخیر اوپک با وجود آنکه بسیار کوتاه بود اما باعث اتخاذ تصمیمی بحث برانگیز شد.نماینده روسیه برای نخستین بار بصورت فیزیکی (پس از شروع همه‌گیری کرونا) در این جلسه شرکت کرد. در پایان نشست، روسیه اعلام کرد که آماده است تا تولید خود را تا 2 میلیون بشکه نفت کاهش دهد. این اقدام بار دیگر باعث اثبات قدرت اوپک در تعیین قیمت نفت شد.
اعضای اوپک با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، بسیار نگران کاهش تقاضا می‌باشند. نفت سبک برنت که سنگ محکی برای قیمت نفت در اقصی نقاط دنیا می‌باشد، هم اکنون به عدد 93 دلار به ازای هر بشکه رسیده است. این در حالیست که در ژوئن گذشته قیمت هر بشکه نفت سبک برنت به 125 دلار رسیده بود.
سیاست چین در راستای از حذف همه‌گیری ویروس کرونا، بحران مسکن این کشور، افزایش نرخ بهره، رکود جهانی و حتی دلار که روز به روز به لطف افزایش نرخ بهره قوی‌تر می‌شود، همگی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت هستند.
اوپک هرگز تا به اکنون چنین فرصتی برای تنظیم قیمت نفت نداشته است. هیچ کشوری قادر به تامین سریع و کافی منابع مورد نیاز بازار بطور جداگانه نمی‌باشد. همچنین ذخایر جهانی در پایین‌ترین سطح خود است. در حال حاضر کشورهای ثروتمند اوپک هیچ علاقه‌ای به افزایش سطح تولیدات خود ندارند و همچنان سعی دارند سطح تولید خود را زیر میانگین پنج ساله حفظ کنند. چین هم به عنوان یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان به دنبال راه‌حلی جهت رساندن نفت به پالایشگاه‌های خود می‌باشد.
مشکل دیگری که باعث شد اعضای اوپک در جهت کاهش تولید گام بردارند، تامین اعتبار برای بخش‌های توسعه‌ای بود. با وجود آنکه در 5 اکتبر خبر کاهش سطح تولید اعلام شد اما دقیقا آنگونه که برنامه‌ریزی شده بود اتفاقی رخ نداد. به نظر می‌رسد بسیاری از اعضا در زمینه کشف، توسعه و استخراج نیازمند سرمایه‌گذاری می‌باشند. این مساله در درازمدت نیز باعث ایجاد خلائی در سطح تولید اعضا و سطح برنامه‌ریزی شده، می‌شود. (تصویر شماره 1)
پس از آنکه شایعاتی در خصوص امکان کاهش سطح تولید نفت پس از جلسه 26 سپتامبر اوپک مطرح شد، افراد بسیاری تاکتیک‌های تولید و بازرگانی صنعت نفت را فاقد کارایی ارزیابی کردند، اما با افزایش 11 درصدی قیمت نفت از زمان مذکور، خلاف این نظر ثابت شد.
وزارت نفت عربستان نیز به تازگی اعلام کرد: قصد دارد سطح تولیدات خود را 5 درصد کاهش دهد. این تصمیم به روشنی بیان می‌دارد که عربستان قصد افزایش قیمت نفت را به منظور بیشتر کردن منفعت تجاری خود از وضعیت موجود دارد. براساس نظر جورج لئون، تحلیلگر سابق اوپک و مشاور بازار انرژی موسسه «رایستارد انرژی»، دستیابی نفت برنت به قیمت 100 دلار به ازای هر بشکه تا پایان سال جاری امری کاملا محتمل خواهد بود. پس از نشست وزیر انرژی عربستان در هفته اخیر، اعلام شد سیاست تولید نفت خام به منظور حفظ سطوح قیمتی فعلی تا پایان سال 2023 به همین منوال خواهد بود.
تصمیم مذکور قطعا با ریسک کاهش هر چه بیشتر سهم اوپک پلاس همراه خواهد بود. در این راستا باید خاطرنشان کرد اوپک پلاس هنوز به سطوح تولیدی خود که در سال 2020 که در جهت حمایت از اوپک اتخاذ کرد، برنگشته است.
در خلال سفر اخیر جو بایدن به عربستان، وی تمام تلاش خود را بکار گرفت تا عربستان را متقاعد به تولید نفت بیشتر کند، اما تلاش وی اثربخش نبود. کنگره آمریکا، عربستان را متهم به همکاری با روسیه در جهت برهم زدن نظم بازارهای جهانی کرده‌اند. قابل ذکر است که ایالات متحده طبق قانون منع انحصار می‌توانند از گروه اوپک شکایتی تنظیم کند و بر اساس رای دادگاه، می‌توان اعضای اوپک را مجبور به تولید بیشتر کرد. اما ایالات متحده فعلا تصمیم دارد مسیر استفاده از ذخایر استراتژیک را در پیش بگیرد و بر همین اساس اعلام شد آمریکا قصد دارد 10 میلیون بشکه نفت از ذخایر خود را در اختیار بازار قرار دهد.
کاهش سهم اوپک پلاس باید با تعلل و تامل خاصی اجرایی شود زیرا کاهش ناگهانی عرضه در یک بازار کوچک منجر به نوسانات بسیاری خواهد شد. نوسانات زیاد می‌تواند عاملی باشد در جهت ترساندن سرمایه‌گذاران در بازار انرژی و باعث کاهش نقدینگی در این بازار می‌شود. همچنین فراموش نشود تصمیم مذکور می‌تواند باعث جدال میان تولیدکنندگان شود.
بطرز غیرقابل باوری روسیه در حفظ سطوح قیمتی بالا می‌تواند برای تنظیم بازار به عربستان راه‌حلی ارائه دهد. روسیه که همیشه مدافع سر سخت حفظ سطح تولید بالا بوده هم اکنون با وجود تحریم‌های اروپا می‌تواند تولید خود را کاهش دهد، اما باید دید آیا روسیه حامی ثابت قدمی در این راستا خواهد بود یا براساس منافع لحظه‌ای کشور خود گام خواهد برداشت.
پینوشت یک: سازمان اوپک متشکل از 23 کشور عضو دائم و صاحب 40 درصد از تولیدات بازار نفت در جهان است.
پینوشت دو: اوپک پلاس متشکل از سایر کشورهای تولیدکننده نفت است که لزوما بر اساس سیاست‌های اوپک سطح تولیدات خود را تغییر نمی‌دهد.
نگارش و تحلیل: عرفان متین